Η προσέγγιση, στην οποία έχω εκπαιδευτεί και βασίζομαι στη θεραπευτική και συμβουλευτική διαδικασία, είναι η Ψυχοθεραπεία Gestalt. Σύμφωνα με την προσέγγιση Gestalt, κάθε άνθρωπος έχει την έμφυτη ικανότητα να αναπτύξει πλήρως το δυναμικό του και να έχει μια ποιοτική ζωή. Αρκεί να έχει επίγνωση του τρόπου που λειτουργεί στην επαφή του με το περιβάλλον του και τις σχέσεις του. Ως θεραπεύτρια Gestalt, βασικός στόχος μου είναι να βοηθήσω το θεραπευόμενο να αυξήσει την επίγνωση του εαυτού του εστιάζοντας στο εδώ και τώρα της εμπειρίας του. Η επίγνωση της διαδικασίας του θεραπευόμενου στη θεραπευτική σχέση, του προσφέρει τη δυνατότητα να κατανοήσει πώς λειτουργεί και στην καθημερινότητα του και να διαμορφώσει νέους τρόπους επαφής που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες του.
Πώς λειτουργώ στη θεραπευτική διαδικασία
Ξεκινώντας μια νέα θεραπευτική σχέση, θεωρώ ότι για να γνωρίσω ουσιαστικά έναν άνθρωπο χρειάζεται να τον αντιλαμβάνομαι ως μια ολότητα, ως μια ύπαρξη που συνίσταται από σώμα, ψυχή και νου. Επίσης, αναγνωρίζω ότι κάθε άνθρωπος είναι ο ειδικός του εαυτού του και ότι για να τον κατανοήσω χρειάζεται να ανακαλύψω τη δική του μοναδική αντίληψη για όσα βιώνει. Επομένως, αρχικά με ενδιαφέρει να ακούσω την εμπειρία του και να διερευνήσω πώς τον επηρεάζει στο εδώ και τώρα.
Επίσης, θεωρώ ότι όλοι οι άνθρωποι κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε για να έχουμε μια όμορφη ζωή. Ωστόσο, συχνά ο τρόπος που έχουμε επιλέξει για να λειτουργούμε αντί να μας ενισχύει, μας δημιουργεί εμπόδια που καταλήγουν σε συμπτώματα (π.χ. άγχος, κατάθλιψη, κρίσεις πανικού). Όσο αυτή η διαδικασία μένει εκτός της επίγνωσης μας, τόσο προχωράμε στα τυφλά και ταλαιπωρούμαστε.
Ως θεραπεύτρια Gestalt, αναγνωρίζω ότι η ικανότητα για ολοκληρωμένη και ανεμπόδιστη επίγνωση φέρνει το άτομο πιο κοντά στον αυθεντικό του εαυτό, εκεί που κρύβεται η γνώση σχετικά με τις πυρηνικές του ανάγκες και τους τρόπους για να τις ικανοποιεί. Για το λόγο αυτό, πολύ συχνά στη θεραπευτική διαδικασία θα προσκαλέσω το θεραπευόμενο να αναγνωρίσει πώς είναι στη συνθήκη που περιγράφει αλλά και στο εδώ και τώρα. Μπορεί, επίσης, να τον προσκαλέσω να πειραματιστεί με αυτό που βιώνει για να ανακαλύψει την πηγή της δυσκολίας του και να δοκιμάσει νέους τρόπους λειτουργίας.
Στη διαδικασία αυτή δίνω ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη μιας σχέσης εμπιστοσύνης και σεβασμού με το θεραπευόμενο. Θεωρώ ότι η ενεργή παρουσία μου είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στην εξέλιξη της θεραπείας και συχνά θα μοιραστώ την επίγνωση της δικής μου εμπειρίας στο εδώ και τώρα για να βοηθήσω το θεραπευόμενο να αναγνωρίσει τη δική του.
Τέλος, ως θεραπεύτρια είμαι ανοιχτή σε επιρροές από άλλες προσεγγίσεις που λειτουργούν επικουρικά στη θεραπεία Gestalt. Κυρίως, βασίζομαι στην Προσωποκεντρική προσέγγιση για το χτίσιμο θεραπευτικής σχέσης με ενσυναίσθηση, αποδοχή και γνησιότητα, σε μεθόδους της Γνωσιακής – Συμπεριφοριστικής προσέγγισης για τη διαχείριση του έντονου άγχους και την εξομάλυνση δύσκολων συμπτωμάτων και στην Τραυματοθεραπεία CRM για την ίαση του ψυχικού τραύματος.
Λίγα λόγια για τη Θεραπεία Gestalt
Η θεραπεία Gestalt αποτελεί ένας είδος ψυχοθεραπείας, δηλαδή μια ξεχωριστή θεωρητική και πρακτική προσέγγιση στη διαδικασία της αλλαγής του ατόμου. Διαμορφώθηκε από τον Fritz και τη Laura Perls τη δεκαετία του ΄40 μέσα σε ένα πνεύμα επιστημονικών και κοινωνικών αλλαγών και επηρεάστηκε από σημαντικούς θεωρητικούς και ερευνητές καθώς και από φιλοσοφίες που χαρακτήριζαν τις αλλαγές στην τάση της εποχής. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της θεραπείας Gestalt είναι ότι δημιουργήθηκε και συνεχίζει να εξελίσσεται σαν ένας ζωντανός οργανισμός λαμβάνοντας υπόψη της τις αλληλεπιδράσεις και τις ανάγκες της εποχής. Για το λόγο αυτό, εκτός από ένα είδος ψυχοθεραπείας αποτελεί και μια φιλοσοφία ζωής που σκοπό έχει να δώσει στο άτομο τα εργαλεία για να μπορεί συνεχώς να ανακαλύπτει τις προσωπικές του δυνάμεις και να αυτοϋποστηρίζεται.
Η θεραπεία Gestalt είναι μια προσέγγιση ολιστική
Η λέξη gestalt είναι γερμανική και σημαίνει "το όλον, που είναι μεγαλύτερο από τα μέρη που το αποτελούν". Η θεραπεία Gestalt δεν αντιμετωπίζει το άτομο σαν να είναι τα προβλήματα του. Αντίθετα, το βλέπει σαν ένα όλον λαμβάνοντας υπόψη το πνεύμα, την ψυχή και το σώμα ως αναπόσπαστα μέρη του. Επίσης, θεωρεί το άτομο ως μέρος ενός ευρύτερου πλαισίου, το οποίο περιλαμβάνει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του, τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές του, καθώς και το περιβάλλον του και τις σχέσεις που έχει με αυτό. Στόχος της είναι να βοηθήσει το άτομο να ενσωματώσει όλα αυτά τα στοιχεία του, ώστε να κατανοήσει τον εαυτό του και να εξελιχθεί.
Η θεραπεία Gestalt είναι μια προσέγγιση φαινομενολογική
Σύμφωνα με τη φαινομενολογία, κάθε άτομο, ανάλογα με την ιστορία και την προσωπικότητά του, αντιλαμβάνεται τις εμπειρίες του με ένα δικό του και μοναδικό τρόπο. Αυτός ο ξεχωριστός τρόπος αντίληψης της πραγματικότητας είναι που παίζει το βασικότερο ρόλο στο πώς βιώνουμε και πώς αντιδρούμε σε κάθε κατάσταση. Στόχος της θεραπείας Gestalt είναι να βοηθήσει το άτομο να παρατηρήσει και να κατανοήσει τον δικό του τρόπο καθώς και πώς αυτός επηρεάζει τις επιλογές του. Με άλλα λόγια, βοηθά το άτομο να αποκτήσει επίγνωση της εμπειρίας του και των επιλογών που διαθέτει.
Η θεραπεία Gestalt είναι μια προσέγγιση υπαρξιακή
Πολλοί άνθρωποι ακολουθούν τους συμβατικούς τρόπους σκέψης με αποτέλεσμα να χάνουν την αλήθεια του εαυτού τους. Για το λόγο αυτό, συχνά βιώνουν εσωτερικές συγκρούσεις που συνοδεύονται από φόβο, άγχος και ενοχές. Η θεραπεία Gestalt θεωρεί ότι το άτομο διαθέτει έμφυτες δυνατότητες αυτορρύθμισης, οι οποίες του δίνουν τη δυνατότητα να κάνει ελεύθερα και συνειδητά τις επιλογές που χρειάζεται. Ένας βασικός στόχος της θεραπευτικής διαδικασίας είναι να βοηθήσει το άτομο να αποκτήσει επίγνωση αυτών των δυνατοτήτων και να τις εμπιστευτεί ώστε να βρίσκει το δρόμο προς τον αληθινό του εαυτό και την ισορροπία του.
Η θεραπεία Gestalt είναι μια προσέγγιση διαλογική
Η σχέση ανάμεσα στον θεραπευτή και το θεραπευόμενο είναι σημαντική για την εξέλιξη της θεραπείας. Ο θεραπευτής Gestalt ενδιαφέρεται ειλικρινά να κάνει διάλογο, να συναντήσει και να γνωρίσει τον θεραπευόμενο ως μια ξεχωριστή ύπαρξη με σεβασμό στη δική του εμπειρία. Μέσα από αυτού του είδους το διάλογο, ο θεραπευόμενος μπορεί να αναγνωρίσει πώς και ο ίδιος κάνει επαφή και αλληλεπιδρά στο εδώ-και-τώρα και να ανακαλύψει τον τρόπο να είναι ο αυθεντικός τους εαυτός μέσα στις σχέσεις του.
Τι λογής θεραπεία είναι αυτή;
"Αυτή είναι η θεραπεία που κάνουμε, Ντεμιάν. Μια θεραπεία για να καταλάβεις τι σου συμβαίνει κάθε στιγμή. Μια θεραπεία που έχει στόχο να ανοίγει χαραμάδες στις μάσκες σου για να αφήνει να βγει έξω ο αληθινός Ντεμιάν.
"Μια θεραπεία κατά κάποιο τρόπο μοναδική και ανεξήγητη, γιατί βασίζεται πάνω στις δομές δυο ατόμων μοναδικών και ανεξήγητων - εσένα κι εμένα. Δυο άτομα που συμφωνήσαμε, προς το παρόν, να δίνουμε περισσότερη προσοχή στη διαδικασία ανάπτυξης του ενός από τους δύο, δηλαδή σ' εσένα.
"Είναι μια θεραπεία που δεν θεραπεύει κανέναν, γιατί δέχεται ότι μπορεί να βοηθήσει μονάχα άτομα που θεραπεύονται από μόνα τους. Μια θεραπεία που δεν επιχειρεί να προκαλέσει καμία αντίδραση, αλλά απλώς να ενεργήσει ως καταλύτης ικανός να επιταχύνει μια διαδικασία η οποία ούτως ή άλλως θα λάβαινε χώρα, αργά ή γρήγορα, είτε με ψυχοθεραπευτή είτε χωρίς αυτόν.
"Μια θεραπεία που - τουλάχιστον με ετούτον εδώ τον ψυχοθεραπευτή -, μοιάζει όλο και περισσότερο με διδασκαλία. Και, τέλος, μια θεραπεία που δίνει περισσότερη σημασία στο "αισθάνεσθαι" παρά στο "σκέπτεσθαι", στην πράξη παρά στο σχεδιασμό, στο είναι παρά στο έχειν, στο παρόν παρά στο παρελθόν ή το μέλλον"
Χόρχε Μπουκάι (Από το βιβλίο "Να σου πω μια ιστορία")
